MIASTOmovie

MIASTOmovie to projekt, w którym film dokumentalny stanowi punkt wyjścia do rozmowy o mieście i refleksji na temat architektury, urbanistyki, wyzwań dla współczesnych organizmów miejskich. Najważniejszym elementem jest coroczny festiwal odbywający się w Kinie Nowe Horyzonty oraz w przestrzeniach Wrocławia.

W ostatnich kilkunastu latach polskie miasta podlegają gigantycznym przemianom. Popłynął do naszego kraju strumień środków unijnych, stymulujących budowę nowych budynków i umożliwiających rewitalizację zdegradowanych fragmentów miast. Polacy zaczęli podwyższać swoją stopę życiową, masowo zaciągając kredyty mieszkaniowe. W szybkim tempie zaczęła się też zmieniać struktura własności obiektów i gruntów w miastach. Ilość procesów zachodzących w krótkim czasie – i wzajemnie się przenikających – wydaje się trudno do łatwego ogarnięcia. Nasze działanie ma wszystkim mieszkańcom polskich miast ułatwiać poruszanie się w gąszczu zmian.

Od 2014 roku MIASTOmovie jest platformą dyskusyjną. Przestrzenią spotkania na neutralnym gruncie różnych aktorów procesów miejskich przemian: architektów, urbanistów, urzędników, aktywistów, socjologów i mieszkańców. W formule interdyscyplinarnego wydarzenia kulturalno-społecznego inicjujemy refleksję nad miejskością.

Prezentujemy filmy i o nich rozmawiamy. Często prosimy ekspertów różnych dziedzin o wykłady poszerzające kontekst filmowy. Organizujemy warsztaty i spotkania z reżyserami pokazywanych dokumentów. Wszystko po to, by podejmowane zagadnienia wybrzmiało możliwie kompleksowo.

Początki idei Festiwalu Filmów o Mieście i Architekturze MIASTOmovie sięgają 2013 roku. Wtedy członkowie Wrocławskiej Fundacji Filmowej Lech Moliński i Magdalena Przewłocka rozpoczęli pracę nad ideą wydarzenia, w ramach którego film miał stanowić punkt wyjścia do rozmowy o wyzwaniach dla współczesnego Wrocławia. Tworząc koncepcję opierali się na działającej od 2008 do 2013 roku inicjatywie Akademii Filmu Dokumentalnego „MovieWRO”, polegającej na prezentacji nowych dokumentów i rozmowie z reżyserami lub ekspertami do podejmowanych na ekranie tematów.

fot. Jerzy Wypych

Podczas ósmej edycji Festiwalu Filmów o Mieście i Architekturze MIASTOmovie skierowaliśmy naszą uwagę w stronę tematu, który skupia wszystkie wątki poruszane w poprzednich latach, wszak o mieście trudno rozmawiać inaczej niż kompleksowo. Chaos przestrzenny i suburbanizacja prowadzą do degradacji tkanki miejskiej i podnoszą koszta funkcjonowania miasta. Te zmiany wpływają negatywnie na jakość życia mieszkańców. A czy to nie człowiek użytkujący daną przestrzeń powinien być w centrum zainteresowania osób projektujących zmiany w mieście? Jak rozwiązywać problemy ludzi w mieście, dbając o środowisko naturalne? Czy nowy urbanizm, postulujący powrót do miasta w ludzkiej skali, okaże się panaceum na bolączki miast początku XXI wieku. Jak powinien przebiegać modelowy proces kształtowania przestrzeni miejskiej? Kto powinien być kreatorem takich działań? Jakie wyzwania czekają urbanistykę w XXI wieku, kiedy puka do nas kryzys klimatyczny, dynamicznie rozwijają się nowe technologie, a nad naszą rzeczywistością dodatkowo unosi się widmo wydłużającej się pandemii koronowirusa, reorganizującej nasze myślenie w kierunku lokalności i destabilizującej utarte schematy funkcjonowania?

W programie znalazły się następujące filmy:

• „Experimental City”, reż. Chad Freidrichs. Po seansie odbyła się dyskusja „Jak projektować miasta w czasach kryzysów?” (moderacja: Paweł Jaworski; udział: Agata Twardoch, Jerzy Łątka, Łukasz Medeksza)
• „Natura Urbana. Nieużytki Berlina”, reż. Matthew Gandy. Po seansie odbyła się dyskusja „Bioróżnorodność w wielkim mieście – taktyki i praktyki ochronne” (udział: Aleksandra Gierko, Małgorzata Piszczek)
• „Last Exit Alexanderplatz”, reż. Hans Christian Post. Po seansie odbyła się dyskusja „Centrum na miarę XXI wieku? Nowe Śródmieście Świebodzkie” we współpracy z partnerem strategicznym festiwalu – Profit Development (moderacja: Maja Zabokrzycka; udział: Przemysław Mateja, Maciej Zathey)
• „Noc ”, reż. Michelangelo Antonioni, a przed pokazem prelekcję wygłosiła Aleksandra Czupkiewicz
• „Surowiec, z którego wyrabia się sny”, reż. Michael Rieper, Lotte Schreiber. Po seansie odbyło się spotkanie online z reżyserką (moderacja: Michał Syska)
• „Zniknięcie Robin Hood Gardens”, reż oraz „Utopia nowego miasta”. Po seansie odbył się wykład „Suburbanizacja w odwrocie?” (prowadzenie: Katarzyna Kajdanek)
• „Drezno. Architektura a polityka”, reż. Hans Christian Post. Po projekcji odbyła się dyskusja „Architektura a polityka” (moderacja: Tomasz Sikorski; udział: Hans Christian Post, Franciszek Sterczewski)
• „Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70” (blok filmowy) – we współpracy z Kadrami Wrocławia oraz Sympozjum Wrocław 70/20
  

We współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki odbyły się 3 spacery:

• „Rama do wypełnienia: oprowadzanie po Południu” we współpracy z Sympozjum 70/20 oraz Muzeum Współczesnym Wrocław (oprowadzanie: Joanna Majczyk, Agata Iżykowska-Uszczyk)
• „Między willą a parkiem: oprowadzanie po Borku” (oprowadzanie: Małgorzata Rzeszutek)
• „Modernizm w polu: oprowadzanie po Księżu Małym i Wielkim” we współpracy z fundacją Domek Kultury (oprowadzanie: Jadwiga Urbanik)

Festiwal obejmował również kilka innych wydarzeń:

• wykład połączony z dyskusją „Jak projektować zmiany w mieście? Planowanie przez testowanie” we współpracy z Akademią Miejską w Barbarze (prowadzenie: Paweł Jaworski)
• warsztaty „Każdy jest urbanistą/urbanistką – budowanie miasta jako gra zespołowa” w Barbarze (prowadzenie: Łukasz Pancewicz)
• wystawa „Noc w Mediolanie” we współpracy z Muzeum Architektury (kuratorzy: Aleksandra Czupkiewicz i Łukasz Wojciechowski)

Towarzyszyły nam również koncerty oraz sety dj-skie w Recepcji oraz w podwórku Ruskiej 46.

fot. Jerzy Wypych

Siódma edycja MIASTOmovie to był moment, by przyjrzeć się tematowi architektury publicznej. Szkoły, urzędy, kościoły, szpitale i inne budynki użyteczności publicznej znalazły się w centrum naszych zainteresowań. Zastanawialiśmy się, jaka jest ich natura, czym się charakteryzują, jak “żyją” na co dzień, służąc i stojąc otworem przed mieszkańcami i mieszkankami miast. Co widzimy myśląc “architektura publiczna”? Renesansowy gmach, piętrową stulatkę czy minimalistyczną szklaną bryłę? Jakimi zasobami przychodzi nam współcześnie gospodarować w tej dziedzinie? Jaki wkład w rozwój publicznej architektury miała III Rzeczpospolita, której trzydziestolecie przypadło właśnie w 2019 roku? Jakie obiekty pojawiły się w naszej przestrzeni po 89 roku, co za sobą niosą? I w końcu – czym tak naprawdę jest dla nas “architektura publiczna” – zespołem budynków “do załatwiania ważnych spraw” czy przestrzenią do wspólnego spędzania czasu z innymi?

W programie znalazły się następujące filmy:

• „Babcia i Le Corbusier”, reż. Marjolaine Normier. Po projekcji odbyła się dyskusja „Jednostka Marsylska i WuWA. Kiedy prywatne staje się publiczne” (moderacja: Grzegorz Piątek, udział: Grażyna Hryncewicz-Lamber, Agnieszka Przewirska)
  
• „Columbus”, reż. Kogonada. Przed filmem Kaja Klimek wygłosiła wykład „Odczuwanie architektury w Columbus w stanie Indiana”
  
• „Kevin Roche. Architekt dyskretny”, reż. Mark Noonan, a po seansie odbyła się dyskusja „Architektura spektaklu a architektura funkcji” (moderacja: Jakub Głaz; udział: Mikołaj Mundzik, Mikołaj Smoleński)
  
• „Wizje Ericha Mendelsohna”, reż. Duki Dror, któremu towarzyszył wykład Tomasza Mikołajczaka „Mendelsohn w Breslau”
  
• „Opera paryska”, reż. Jean-Stephane Bron. Po pokazie odbyła się dyskusja „Wrocławskie przestrzenie sztuki po 2020 roku” (moderacja: Max Cegielski; udział: Przemysław Filar, Anna Mituś, Agata Saraczyńska)

Oprócz części filmowo-dyskusyjnej festiwal obfitował w szereg innych wydarzeń. We współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki odbyło się aż 5 spacerów:

• Instytucja Kultury: Teatr Muzyczny Capitol (oprowadzanie: Konrad Imiela)
  
• Dom handlowy: Renoma (oprowadzanie: Marta Miniewicz)
• Uczelnia: Budynek C-13 Politechniki Wrocławskiej (oprowadzanie: Bogusław Wowrzeczka)
• Urząd: Ratusz w Siechnicach (oprowadzanie: Zbigniew Maćków)
  
• Świątynia: Kościół Św. Stanisława Kostki (oprowadzanie: Łukasz Wojciechowski)
  

Odbyła się też dyskusja „Trzy dekady III RP. Dobry czy zły czas dla dolnośląskich zabytków?” oraz Filmowe Aperitivo w Cocofli i sety djskie w klubie festiwalowym w Recepcji.

MIASTOmovie w roku 2018 dedykowaliśmy „Ulicy”. Historia miast to również dzieje ulic. Od zarania wszystkie organizmy miejskie opierały funkcję komunikacyjną właśnie o nie. Nawet jeśli są to kanały, jak w Wenecji, funkcja pozostaje niezmieniona. Zarówno wąskie średniowieczne uliczki, jak i szerokie trakty z tamtych czasów ułatwiały rozprzestrzenianie informacji. Ludzie nie tylko przemieszczali się po ulicach, ale też komunikowali się na nich między sobą. Miejskie zbiorowości spędzały całe dnie na ulicach, szczególnie, że pod własną strzechą brakowało często luksusów.

Program filmowo-dyskusyjny został podzielony na dwie części. W sekcji konkursowej znalazły się:

• „BIG Time”, reż. Kaspar Astrup Schroeder
  
• „Do kogo należy miasto?”, reż. Hans-Christian Post. Po projekcji Lech Moliński poprowadził spotkanie z reżyserem
  
• „Duch Bauhausu”, reż. Niels Bolbrinker, Thomas Tielsch
  
• „Miasto słońca”, reż. Rati Oneli
  
• „Wywłaszczenie. Wielki przekręt mieszkaniowy”, reż. Paul Sng, a po pokazie spotkanie z reżyserem, które moderował Michał Syska

Najlepszy film wybrało Jury w składzie: Aleksandra Hamkało, Nadia Parfan, Juho-Pekka Tanskanen.

W tematycznej sekcji „Ulica” widzowie mogli zobaczyć takie filmy, jak:

• „Obywatelka Jane. Walka o miasto”, reż. Matt Tyrnauer, wraz z towarzyszącą dyskusją „Jakie ulice? Idee Jane Jacobs i Janette Sadik-Khan w kontekście Wrocławia (moderacja: Jakub Nowotarski, udział: Grzegorz Piątek, Tomasz Stefanicki, Aleksandra Zienkiewicz)
  
• „Echa Stambułu”, reż. Giulia Frati
  
• „Czekając na Barcelonę”, reż. Juho-Pekka Tanskanen. Po seansie odbyła się dyskusja z udziałem reżysera i Aleksandry Lipczak, którą poprowadził Kuba Żary
  
• „Pixadores”, reż. Amir Escandari, z poprzedzającą prelekcją Lecha Molińskiego
  
• „Brasilia. Projekt utopia”, reż. Bart Simpson, a projekcję sfinalizował wykład Michała Wiśniewskiego „Nowa Huta – w stronę stalowej utopii”
  
• „Florida Project”, reż. Sean Baker. Po pokazie odbył się wykład „Wątki” Aleksandry Czupkiewicz i Łukasza Wojciechowskiego

MIASTOmovie przyniosło też szereg wydarzeń pozafilmowych. Jednym z ważnych wątków były spotkania i prezentacje prac artystycznych, projektów badawczych, analiz, diagnoz pt. STREETdata, odbywające się w Recepcji przy ul. Ruskiej 46. Za dnia to przestrzeń otwartej dyskusji, która wieczorami zamieniała się w teren imprezowy, gdzie odbył się m.in. pokaz vougingu. Zorganizowany został też rozbudowany program spacerów, w ich ramach odwiedziliśmy śródmiejskie osiedle Kleczków i dwie krzyżujące się ulice Kraszewskiego i Zegadłowicza. Zajrzeliśmymy też na sąsiedni Ołbin, gdzie czekał nas fascynujący muzyczny spacer z historykiem Łukaszem Migniewiczem wzdłuż jednej z najdłuższych ulic Śródmieścia – Nowowiejskiej. Film z kolei, a konkretnie zestaw laureatów konkursu Urban View poznańskiego festiwalu Short Waves, dał nam okazję, by poznać uliczki, położonego na zachód od centrum, blokowiskowego Szczepina. Zestaw spacerów zamykała wycieczka wzdłuż Osi Grunwaldzkiej, która pozwoliła nam poznać różne koncepcje ulic, pojawiające się na przestrzeni lat.

W trakcie MIASTOmovie odbywał się też w Muzeum Architektury drugi we Wrocławiu Bazarch – targi książek o architekturze i mieście, organizowane przez Centrum Architektury. Sprzedaży książek towarzyszyły spotkania z ekspertami, w tym organizowane przez nas spotkanie z Beatą Chomątowską, autorką „Betonii. Domu dla każdego”, z którą rozmowę prowadził Franciszek Sterczewski.

fot. Jerzy Wypych

Po raz pierwszy impreza odbyła się jesienią. Dodatkowo MIASTOmovie szukało nowego horyzontu odniesień, po zamknięciu obchodów Europejskiej Stolicy Kultury Wrocław 2016. Po analizie tożsamości miasta motywem przewodnim zostało “Sąsiedztwo”. Dziś hasła “społeczności lokalnej”, “budowania relacji dobrosąsiedzkich” czy “sąsiedzkiego sieciowania” nadają ton dyskusji o współczesnym, dobrym mieście. W związku z wyraźnym renesansem koncepcji życia w małej wspólnocie przyjrzymy się różnym wymiarom i aspektom sąsiedztwa: od relacji w obrębie jednego bloku czy kamienicy, przez wspólnotę lub spółdzielnię mieszkaniową bądź to samo osiedle, po współtworzenie jednego organizmu miejskiego. Od harmonii społecznej, opartej na osobistej znajomości i bezpośrednich kontaktach, po opresję małej społeczności.

W trakcie festiwalu zaprezentowanych zostało 10 filmów. Po raz pierwszy do programu trafiły również filmy fabularne. Wszystkim projekcjom towarzyszyły dodatkowe wydarzenia. A tak przedstawiał się program edycji z 2017 roku:

• „Desert Coffee”, reż. Mikael Lypinski. Po projekcji spotkanie z reżyserem poprowadził Lech Moliński
  
• „Wieża”, reż. Karolina Breguła, po pokazie tego filmu fabularnego spotkanie z autorką moderował Franciszek Sterczewski.
  
• „Modernistyczne przedszkole” i „Szklane domy. Historia osiedli społecznych”, reż. Olga Matuszewska, a po projekcji zorganizowana została debata „Idea osiedla społecznego. Wczoraj, dziś i jutro” (moderacja: Michał Syska; udział: Iwona Borowik, Natalia Gołubowska, Olga Matuszewska, Kazimierz Śródka)
  
• „Barbicania”, reż. Ika Beka, Louise Lemoine. Po projekcji spotkanie z Grzegorzem Piątkiem poprowadził Franciszek Sterczewski
  
• „Bunt lokatorów”, reż. Gertrud Schulte Westenberg i Matthias Coers, a po pokazie odbyła się debata „Prawa mieszkańca. Między spółdzielnią a wspólnotą” (moderacja: Michał Syska; udział: Seweryn Chwałek, Matthias Coers, Grischa Dallmer)
  
• „Mieszkanie w Berlinie”, reż. Alice Agneskirchner, projekcję poprzedziła prelekcja Lecha Molińskiego
  
• „Kto tam”, reż. Karolina Breguła. W ramach festiwalu Strefa Kultury Wrocław zrealizowała dodatkowy odcinek sąsiedzkiego serialu, realizowanego na Ołbinie, a także odbyła się projekcja całości i spotkanie z bohaterami oraz reżyserką. Rozmowę moderował Lech Moliński
  
• „Czas pokaże”, reż. Andreas Voigt. Po projekcji spotkanie z reżyserem poprowadził Kuba Żary
  
• „Bloki”, reż. Konrad Królikowski. Po pokazie miała miejsce debata, którą poprowadził Michał Syska, a udział wzięli: Konrad Królikowski, Zbigniew Maćków, Krzysztof Ziental
  

W ramach Sceny Artystycznej odbyło się działanie „Wystawka”, przybliżające projekt Natalii Gołubowskiej „Po sąsiedzku. Kieszeń wsparcia”. Zaczęła też funkcjonować scena literacka, a w jej ramach odbyły się spotkania z Filipem Springerem, Kamilem Bałukiem i Stasią Budzisz-Cysewską oraz wydarzenie partnerskie festiwalu – BAZARCH* – targi książki o mieście i architekturze. Scena muzyczna objęła koncert tradycyjnej pieśni ukraińskiej „Zasłyszane u Sąsiadów” w wykonaniu Zespołu Śpiewaczek Miejskich Zdrada Osiedla.

fot. Jerzy Wypych

Przeszliśmy na kolejny poziom analizy miasta – w 2016 roku przyglądaliśmy się miejskiej tożsamości, a co za tym idzie – identyfikacji mieszkańców z przestrzenią (miastem/dzielnicą/osiedlem), kulturą, lecz także tradycją i dziedzictwem materialnym.

Pojęcie tożsamości miasta uznaliśmy za niezwykle istotne w kontekście piastowania przez Wrocław tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016.

Za pomocą pokazów filmowych, spotkań, debat, działań artystycznych i wydarzeń towarzyszących przybliżaliśmy miejskie osobowości i osobliwości ośrodków miejskich na całym świecie, jednocześnie nie zapominając o ciekawej, choć skomplikowanej historii naszego miasta.

Na program filmowy złożyło się 12 filmów dokumentalnych, w tym 6 pełnych metraży, którym towarzyszyły różne działania:

• „Kraina pałaców”, reż. Adam Smith, Ting Song i spotkanie po projekcji z reżyserem, które poprowadził Michał Syska
  
• „Our City”, reż. Maria Tarantino, po którym spotkanie skype z reżyserką poprowadził Michał Syska
  
• „Barbicania”, reż. Ila Beka, Louis Lemoine, a po projekcji odbyła się debata „Architektura a tożsamość” (moderacja: Zbigniew Maćków, udział: Ewa Kuryłowicz, Barbara Pabjan, Grzegorz Piątek, Maciej Wlazło)
  
• „Bowlingtreff”, reż. Adrian Dorschner, Thomas Beyer, po pokazie którego miało miejsce spotkanie z reżyserami oraz architektem Wojciechem Jarząbkiem, prowadzone przez Łukasza Wojciechowskiego
  
• „Slumsy: Miasta jutra”, reż. Jean-Nicolas Orhon, a po projekcji odbyła się debata „Przyszłość miast” (moderacja: Edwin Bendyk, udział: Kuba Snopek, Joanna Synowiec, Bogna Świątkowska)
  
• „Człowiek z otwartą dłonią”, reż. Grzegorz Tomczak – pokazowi towarzyszył wykład Doroty Jędruch
  
• a także blok krótkich metraży „Polska w (od)budowie”

Częścią festiwalu była również instalacja artystyczna „Ciało obce”, a także oprowadzania po Popowicach, będące finałem projektu „Przewodnicy z okolicy” dla lokalnych przewodników-amatorów. Po godzinach spędzaliśmy czas w Bułce z Masłem na Solnym, gdzie zagrały m.in. Rysy.

fot. Jerzy Wypych

MIASTOmovie #3 odbywało się pod hasłem „Miasto z odzysku”, a głównymi tematami, które podejmował program imprezy organizowanej przez Wrocławską Fundację Filmową było tworzenie miasta, jego odnawianie i przeobrażenia, jakim podlega oraz odzyskiwanie pamięci o miejscach i architektoniczno-społecznej historii metropolii.

Hasło „Miasto z odzysku” zwraca uwagę na „nowe życie” miast w kontekście społecznym, architektonicznym i przestrzennym. To spojrzenie na tych, którzy miasta ratują, gentryfikują, segregują, do miasta się przywiązują i budują z nim więź, niekoniecznie poprzez kredyt mieszkaniowy na 30 lat. To walka o godne miejsce i warunki do życia, to poczucie odpowiedzialności i przynależności, oddolne zarządzanie i animowanie społeczności. To lokalność i globalność. To alternatywne pomysły na życie we współczesnych miastach.

Tym razem na program złożyło się aż 9 filmów, którym towarzyszyły różnego rodzaju działania:

• „Speculation Nation”, reż. Bill Brown, Sabine Gruffat (film otwarcia), po którym odbyła się debata „Wyzwania współczesnego mieszkalnictwa” (moderacja: Przemysław Chimczak; udział: Iwona Borowik, Kira Bouaoud, Dawid Cieślik, Lech Filipiak)
  
• „La Comuna 9. Odzyskując miasto”, reż. Anna Bednarczyk, Inga Hajdarowicz, a po projekcji odbyło się spotkanie z reżyserkami i bohaterką Sandrą Lilianą Rios, które poprowadziła Kasia Piskorek
  
• „Am Koelnberg”, reż. Laurentia Genske, Robin Humboldt, po pokazie którego spotkanie z reżyserami poprowadził Lech Moliński
  
• „Away From All Suns”, reż. Isabella Willinger, tym razem projekcji towarzyszyło spotkanie z urbanistą Kubą Snopkiem, które poprowadził Franciszek Sterczewski
  
• „Grey City”, reż. Marcelo Mesquita, Gilherme Valiengo z prelekcją Lecha Molińskiego
  
• „My Brooklyn”, reż. Kelly Anderson, po pokazie miała miejsce debata „Nowa szlachta. O gentryfikacji miast i dzielnic (moderacja: Michał Syska; udział: Dorota Groyecka, Paweł Kubicki, Barbara Kwaśny, Paweł Rudnicki)
  
• „After the Factory”, reż. Phillip Lauri, po projekcji odbyło się spotkanie z łódzkim aktywistą Michałem Grudą, które poprowadził Lech Moliński
  
• „Ruina”, reż. Markus Lenz, któremu towarzyszyło spotkanie z reżyserem, prowadzone przez Kubę Żarego
  
• „Mieszkanie w Berlinie”, reż. Alice Agneskirchner, po pokazie Lech Moliński poprowadził spotkanie z historykiem Krzysztofem Ruchniewiczem

Poza filmem i debatą nieodłączną częścią MIASTOmovie jest również i sztuka. Scena artystyczna obecna na MIASTOmovie pod nazwą „VOID” dotyczyła pustki w mieście – miejsc we Wrocławiu, których kształt i tożsamość przestały istnieć w wyniku działań wojennych, a po 1945 roku nie udało się im odzyskać utraconego znaczenia ani wykształcić dla siebie nowych funkcji. Działania nie skupiały się ściśle ani na historycznych planach, ani nowej formie architektonicznej. Ich tematem będą luki, które trwają w stanie zawieszenia, gdzieś pomiędzy „całym” Breslau a „zupełnym” Wrocławiem. Artystą, którą został zaproszony do prologu był Marcin Fajfruk, a projekt miał swoją badawczą kontynuację w kolejnych pofestiwalowych miesiącach.

Funkcję klubu festiwalowego objęła Szklarnia, gdzie zagościła ekipa Rap Szaletu, Tryptaminee, Meg Cocaine i Senthia oraz Jakob Eriksen.

fot. Jerzy Wypych

Jeszcze jesienią tego samego roku – dzięki zaufaniu ze strony Międzynarodowego Funduszu Wyszehradzkiego nowa miejska inicjatywa powróciła. Druga edycja wydarzenia była próbą analizy wpływu uzyskania tytułu Europejskiej Stolicy Kultury, na rozwój miast w czterech krajach Europy Środkowej – Czechach (Pilzno), Słowacji (Koszyce), Węgrzech (Pecz) i Polsce (Wrocław). Podczas imprezy uczestnicy próbowali także wyznaczyć rolę ESK w rozwoju i tworzeniu długofalowej strategii kulturalnej miast.

W programie znalazło się 6 filmów („Wciśnij pauzę, wciśnij play”, reż. David Dworsky, Victor Koehler; „Superjednostka”, reż. Teresa Czepiec; „Lunik IX”, reż. Michelle Coomber; „Mit Pruitt-Igoe”, reż. Chad Freidrichs; „Drop City”, reż. Joan Grossmann; „Oko nad Pragą”, reż. Olga Špátová), a także 3 debaty po projekcjach filmowych:

• „Partycypacyjne praktyki kulturalne” (moderacja: Michał Syska; udział: Łukasz Medeksza, Krzysztof Mieszkowski, Tadeusz Mincer, Zoltan Major)
  
• „Kultura w betonowym mieście” (moderacja: Bartek Lis; udział: Iwona Borowik, Paweł Jaworski, Zbigniew Maćków, Zuzana Matkovska)
  
• „Przestrzenie kultury” (moderacja: Artur Celiński; udział: Sławek „Zbiok” Czajkowski, Dorota Monkiewicz, Marcin Major, Martin Jakub)
  

Nowi kuratorzy Sceny Artystycznej (Anka Bieliz i Kuba Żary) zaproponowali „Ultrakrótką pamięć miejską”, działanie mające na nowo odkrywać potencjał Placu Kościuszki, serce Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Dlaczego światła na Placu Kościuszki – dawnym placu neonów – zgasły? – pytali kuratorzy, a do działań na tym terenie zaprosili IP Group oraz Gabukow.

Celem inauguracyjnej edycji było wykorzystanie potencjału i rosnącej popularność kina dokumentalnego do rzeczowej dyskusji o tematyce miejskiej. Chcieliśmy wykreować przestrzeń do spotkania mieszkańców z ekspertami i aktywistami miejskimi, a co za tym idzie – przekładać debatę przy filmie na działania angażujące użytkowników miasta. Pokazy filmowe odbywały się, przede wszystkim, w Kinie Nowe Horyzonty, ale zajrzeliśmy również do Domu na Wodzie. Klubem festiwalowym zostało położone bardzo blisko kina Cocofli, a działania artystyczne zlokalizowaliśmy w Studiu BWA i w sąsiedztwie Sceny Kameralnej Teatru Polskiego we Wrocławiu.

Na program złożyły się 4 filmy:

• „This Space Available”, reż. Gwenaëlle Gobé, któremu towarzyszyła debata „Estetyka przestrzeni publicznej” (moderacja: Roland Zarzycki; udział: Kamila Kamińska, Aleksandra Stępień, Beata Urbanowicz)
  
• „Malls R Us”, reż. Helene Klodawsky, po projekcji którego miała miejsce debata „Handel w mieście” (moderacja: Michał Syska; udział: Michał Dębek, Przemysław Filar, Zbigniew Maćków)
• „Lost Rivers”, reż. Caroline Bacle, a po pokazie odbyła się debata „Rola rzeki w mieście” (moderacja: Monika Onyszkiewicz; udział: Rafał Eysymontt, Radosław Gawlik, Joanna Przybyszewska, Kamil Zaremba)
• „Zurbanizowani”, reż. Gary Hustwit, po projekcji którego miała miejsce debata „Poza rewitalizacją” (moderacja: Marta Żakowska; udział: Katarzyna Kajdanek, Wojciech Kębłowski, Lech Mergler, Sebastian Wolszczak)

Ponadto Helena Mieszkowska i Michał Grzegorzek przygotowali akcję sadzenia drzew w ramach protestu przeciw masowym wycinkom drzewostanu we Wrocławiu pn. „EKOrebelia”, a podczas festiwalowych wieczorów w Cocofli wystąpiły Martyna Poznańska i An On Bast.

fot. Jerzy Wypych

MIASTOmovie w Polsce

MIASTOmovie niemal od samego początku swojego istnienia okazało się także projektem wędrującym. Potrzeba rozmowy o mieście i zachodzących w Polsce zmianach w tym aspekcie jest uniwersalna. Pierwsze projekcje poza Wrocławiem odbyły się w Poznaniu zaledwie rok po powstaniu inicjatywy.

MIASTOmovie: Poz, czyli edycje poznańskie

Festiwal MIASTOmovie skutecznie zaistniał w stolicy Wielkopolski dzięki nawiązaniu współpracy ze Stowarzyszeniem Ulepsz Poznań. Pierwsza odsłona odbyła się już w terminie 28-31 maja 2015 roku w Kinie Muza. Pokazaliśmy trzy filmy („Globalna wioska zakupów”; „This Space Available”; „Lost Rivers”), całości towarzyszyły debaty związane z prezentowanymi filmami, a także otwarcie neonu nad Cocorico Cafe&Restaurant oraz piknik i pchli targ nad Wartą. Impreza znalazła w Poznaniu stały przyczółek, kolejne edycje odbywały się regularnie co roku. W latach 2016-2018 przystanią dla projekcji stała się Winiarnia pod Czarnym Kotem, gdzie w ogródku lokalu prezentowane były filmy o mieście i architekturze, okraszone prelekcjami, debatami z udziałem ekspertów, a czasem spotkaniami z twórcami prezentowanych tytułów. W roku 2019 MIASTOmovie ponownie zagościło w Kinie Muza, gdzie odbył się trzydniowy przegląd filmowy, wraz z dyskusjami.

MIASTOmovie: Gliwice

W 2019 roku postanowiliśmy również pozytywnie odpowiedzieć na zaproszenie Ośrodka Studiów o Mieście Gliwice i tamtejszego Kina Amok. Wydarzenie odbyło się w ramach obchodów setnej rocznicy objęcia stanowiska radcy budowlanego i architekta miejskiego Gliwic Karla Schabika. Za pomocą pokazów filmowych, spotkań, rozmów i wydarzeń towarzyszących przybliżaliśmy miejskie osobowości i osobliwości ośrodków miejskich na całym świecie, nie zapominając o ciekawej, choć skomplikowanej historii miasta Gliwice. Impreza trwała od 7 do 12 maja i w jej trakcie pokazaliśmy 5 filmów, którym towarzyszyły spotkania z ekspertami i dyskusje.

MIASTOmovie: Łódź

W grudniu tego samego roku zawitaliśmy do Łodzi. W weekend 7-8 grudnia w Łódzkiej Okręgowej Izbie Architektów pokazane zostały 4 filmy wraz z 4 rozmowami po projekcjach.

Do programu zostały wybrane dokumenty, które pozwoliły podjąć różnorodne zagadnienia, wymagające omówienia i przedyskutowania z udziałem różnych środowisk. W zestawie znalazło się miejsce na tytuł o rowerowej codzienności na przykładzie Holandii („Why We Cycle”), portret Bjarke Ingelsa i obserwacja jego biura („BIG Time”), opowieść o kryzysie mieszkaniowym w Wielkiej Brytanii “(Wywłaszczenie. Wielki przekręt mieszkaniowy”), a także dokument o sporach urbanistycznych w Berlinie z lat 90. ubiegłego wieku („Do kogo należy miasto?”). Impreza była dofinansowana przez Urząd Miasta Łodzi.

Gościnne występy

Zdarzało nam się też gościć w różnych miastach Polski na pojedynczych projekcjach. Najczęściej w Warszawie, gdzie współorganizowaliśmy kilka projekcji na czele z początkiem tournee z „Obywatelką Jane”, realizowanego razem z Fundacją Centrum Architektury w ramach premiery polskiego tłumaczenia książki „Małe wielkie plany” Jane Jacobs. Objazdowy cykl poszerzył nasz zasięg również o Kraków. Ponadto do tej pory zawitaliśmy do: Gdańska, Gdyni, Katowic, Koszalina, Szczecina, Zielonej Góry.