MIASTOmovie

W ostatnich kilkunastu latach polskie miasta podlegają gigantycznym przemianom. Popłynął do naszego kraju strumień środków unijnych, stymulujących budowę nowych budynków i umożliwiających rewitalizację zdegradowanych fragmentów miast. Polacy zaczęli podwyższać swoją stopę życiową, masowo zaciągając kredyty mieszkaniowe. W szybkim tempie zaczęła się też zmieniać struktura własności obiektów i gruntów w miastach. Ilość procesów zachodzących w krótkim czasie – i wzajemnie się przenikających – wydaje się trudno do łatwego ogarnięcia. Nasze działanie ma wszystkim mieszkańcom polskich miast ułatwiać poruszanie się w gąszczu zmian.

Od 2014 roku MIASTOmovie jest platformą dyskusyjną. Przestrzenią spotkania na neutralnym gruncie różnych aktorów procesów miejskich przemian: architektów, urbanistów, urzędników, aktywistów, socjologów i mieszkańców. W formule interdyscyplinarnego wydarzenia kulturalno-społecznego inicjujemy refleksję nad miejskością.

Prezentujemy filmy i o nich rozmawiamy. Często prosimy ekspertów różnych dziedzin o wykłady poszerzające kontekst filmowy. Organizujemy warsztaty i spotkania z reżyserami pokazywanych dokumentów. Wszystko po to, by podejmowane zagadnienia wybrzmiało możliwie kompleksowo.

Początki idei Festiwalu Filmów o Mieście i Architekturze MIASTOmovie sięgają 2013 roku. Wtedy członkowie Wrocławskiej Fundacji Filmowej Lech Moliński i Magdalena Przewłocka rozpoczęli pracę nad ideą wydarzenia, w ramach którego film miał stanowić punkt wyjścia do rozmowy o wyzwaniach dla współczesnego Wrocławia. Tworząc koncepcję opierali się na działającej od 2008 do 2013 roku inicjatywie Akademii Filmu Dokumentalnego „MovieWRO”, polegającej na prezentacji nowych dokumentów i rozmowie z reżyserami lub ekspertami do podejmowanych na ekranie tematów.

Jednym z wątków, który podjęliśmy podczas dziesiątej edycji, była próba odnalezienia estetyki XXI wieku. Czy po latach minimalizmu możemy spodziewać się powrotu detalu, drobnych wizualnych szaleństw? Czy w ogóle wypada o takich „zachciankach” mówić, kiedy towarzyszy nam kryzys klimatyczny, pandemiczny oraz wojenny? Właśnie w kontekście projektowania i budowania z nastawieniem na zeroemisyjność zastanawialiśmy się, czy to ekologizm nie jest naszym aktualnym stylem – bardzo różnorodnym, ale o jasnym określonym celu. Zatrzymaliśmy się także nad refleksją o urbanistyce przywołując pojęcie „ładu przestrzennego” i sięgając po „nowy urbanizm”. Pochyliliśmy się także nad dwoma wyraźnymi stylami – architekturą historyzującą i postmodernistyczną, w kontekście emocji z nimi związanymi. Istotne w tym katalogu tematów było dla nas skupienie się na specyfice polskiej estetyki i analiza obecnego boomu na jej swojskość, szczerość i fantazję. 

Nie ominął nas problem przeestetyzowania przestrzeni i budowania wizerunku wyłącznie na – uznanych za powszechnie dobre i ładne – realizacjach. Przyjrzeliśmy się także przykładom wpływu takiej idealności na społeczne i ekonomiczne aspekty życia w miastach.

W programie znalazły się następujące filmy:

• „Raj utracony. Historia znikania”, reż. Andy Howlett. Po projekcji odbyła się dyskusja „Lukier i mięso” 10 lat później – wokół architektury w Polsce po 2012 roku (moderacja: Marcin Kwietowicz, goście: Anna Cymer, Grzegorz Piątek, Jarosław Trybuś)
• „Architektura musi płonąć”, reż. Mathias Frick. Po projekcji odbyła się dyskusja: Jaką architekturę chcemy oglądać i co ma ona z nami robić? (moderacja: Igor Łysiuk, goście: Dorota Leśniak-Rychlak, Natalia Olszewska, Piotr Zybura)
• „Pałace dla ludu”, reż. Boris Missirkov, Georgi Bogdanov. Po projekcji odbyła się dyskusja: Formy chronione. O czym chcemy pamiętać, a o czym zapomnieć chroniąc jedno, a wyburzając drugie? (moderacja: Bogna Świątkowska, goście: Dorota Jędruch, Kuba Snopek)
• „Zawód Architekt” i „Czerwony Pałac” reż. Zyta Kusztra, Ewa P. Porębska. Po projekcji odbyła się dyskusja: A to Polska właśnie. Co mamy i akceptujemy, z czym możemy pracować dalej (moderacja: Michał Duda, goście: Ewa Porębska, Aleksandra Stępień-Dąbrowska)
• „Komedia małżeńska”, reż. Roman Załuski. Po projekcji odbyła się dyskusja: Ucieczka do i od luksusu. Podcastex o „Komedii małżeńskiej” (Bartek Przybyszewski i Mateusz Witkowski [Podcastex])
• „Inne miasto”, reż. Rasmus Waern. Po projekcji odbyła się dyskusja: Miasta ładu miastami piękna. O komponowaniu przestrzeni (goście: Maciej Frąckowiak, Kuba Głaz)
• „Kopenhaga. Najlepsze miasto świata”, reż. Hans Christian Post. Po projekcji odbyła się dyskusja: Żeby było najładniej. Ekonomia a możliwości kształtowania estetyki miast i osiedli (Kacper Kępiński i Tomasz Fudala)

We współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki odbyły się 4 spacery:

• „Z Partynic i Ołtaszyna do Wysokiej – kiedy do wsi wkracza miasto, czyli o współistnieniu starego z nowym (i jeszcze nowszym)”
• „Głogów – zapełnić dzikie centrum, czyli o mieście twórczo odbudowanym”
• „Gądów Mały – w tym chaosie jest metoda, czyli o najbardziej eklektycznym osiedlu we Wrocławiu”
• „Kępa Mieszczańska – tam, gdzie najstarsze spotyka najnowsze, czyli forma zabudowy mieszkaniowej na przestrzeni wieków”

Dziesiątej edycji towarzyszyła wystawa prac Viniciusa Libardoniego „Memento” w Muzeum Architektury we Wrocławiu.

Festiwal obejmował również kilka innych wydarzeń:

• polsko-ukraińskie warsztaty architektoniczne „Pilaster, herma i dom z papieru”
• spotkanie open call „Oryginał a interpretacja – o taktykach radzenia sobie z szyldami lat 90. i 00. (Kalina Zatorska, Natalia Wielebska) w DH Feniks
• wykład Małgorzaty Kuciewicz „To czego nie widać, czyli o brzydocie w mieście” w Barbarze
• wykład Błażeja Ciarkowskiego „Buldożery i gipsowe kolumny. De-modernizacja przestrzeni publicznej” w Muzeum Architektury
• pokaz filmów krótkometrażowych „Urban view” w Domu Studenckim Base Camp

Towarzyszyły nam również wydarzenia w klubie festiwalowym Czuła Jest Noc:

• Pub Quiz „Architektura Milenium” 
• Koncert Pablo Frizzi
• Impreza z przełomu milenium „Zakręcona, zakręcona”

Dziewiąta edycja MIASTOmovie odbyła się pod hasłem „Przesilenie”. Nowe trendy rodzą się w okresie mikrotąpnięć, konieczności drobnych korekt i wyłaniania się nowego ładu. Przez osiem edycji MIASTOmovie pokazywaliśmy mnóstwo nowych, wspanialszych światów, w których mieliśmy już zaraz żyć i cieszyć się ich rozwojem w miejskiej rzeczywistości. Zanim więc przy okazji jubileuszu 10. edycji naszego festiwalu powiemy sobie po tych latach mocne – „sprawdzam”, zastanowiliśmy się wspólnie, co w 2021 roku – roku stagnacji, nieśmiałej nadziei i wciąż wielkiej niepewności – może zwiastować nowe kierunki dla dobrego życia w mieście.

W programie znalazły się następujące filmy:

• „Making a mountain”, reż. Rikke Selin Fokdal, Kaspar Astrup Schroeder. Po projekcji odbyła się dyskusja „You’d better stop!” (moderacja: Marta Czyż, udział: Małgorzata Kuciewicz, Paweł Jaworski, Robert Skrzypczyński)
• „Richard Leplastrier: W poszukiwaniu wizji”, reż. Anna Cater. Po projekcji odbyła się dyskusja „Projektowanie naturalne po polsku, czyli jak budować użytecznie, rozsądnie i z troską” (moderacja: Katarzyna Roj, udział: Magdalena Górska)
• „Americaville”, reż. Adam James Smith. Po seansie odbyła się dyskusja „Ucieczka z wielkiego miasta” (moderacja: Adam Kruk, udział: Adam James Smith, Maciej Szatkowski)
• „Bergamo. Tarasy w słońcu”, reż. Alberto Valtellina, Paolo Vitali. Pokazowi towarzyszyła dyskusja „Z Widokiem na Europę: Plany dla miast w czasach kryzysów, a Europejski Zielony Ład” (moderacja: Bogna Świątkowska, udział: Hubert Trammer, Agnieszka Gansiniec)
• „Gdy opadnie pył”, reż. John Appel. Po projekcji odbyła się dyskusja „Cała nadzieja w podróżach” (moderacja: Jan Pelczar, udział: Martyna Obarska, Jakub Rybicki)
• „Experimental City”, reż. Chad Freidrich
• Blok filmów krótkometrażowych „URBAN VIEW – człowiek w mieście”

We współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki odbyły się 2 spacery:

• „Życie w Wielkiej Płycie: sentymentalno-futurystyczna wędrówka po Nowym Dworze” (oprowadzanie: Albert Miściorak)
• „Ogrody i samochody: modelowa sprzeczność modernizmu, na przykładzie Sępolna” (oprowadzanie: Mikołaj Smoleński)

Odbyły się też wykłady „Jak recyklingować architekturę? O nadawaniu drugiego życia budynkom” oraz „Minimalne przestrzenie mieszkalne na miarę naszych czasów”, premiera mapy dźwiękowej „Inne Spacery: Słuchajmy KDM-u – spacer dźwiękowy”, a także koncert w Klubokawiarni Recepcja.

W programie znalazły się następujące filmy:

• „Experimental City”, reż. Chad Freidrichs. Po seansie odbyła się dyskusja „Jak projektować miasta w czasach kryzysów?” (moderacja: Paweł Jaworski; udział: Agata Twardoch, Jerzy Łątka, Łukasz Medeksza)
• „Natura Urbana. Nieużytki Berlina”, reż. Matthew Gandy. Po seansie odbyła się dyskusja „Bioróżnorodność w wielkim mieście – taktyki i praktyki ochronne” (udział: Aleksandra Gierko, Małgorzata Piszczek)
• „Last Exit Alexanderplatz”, reż. Hans Christian Post. Po seansie odbyła się dyskusja „Centrum na miarę XXI wieku? Nowe Śródmieście Świebodzkie” we współpracy z partnerem strategicznym festiwalu – Profit Development (moderacja: Maja Zabokrzycka; udział: Przemysław Mateja, Maciej Zathey)
• „Noc ”, reż. Michelangelo Antonioni, a przed pokazem prelekcję wygłosiła Aleksandra Czupkiewicz
• „Surowiec, z którego wyrabia się sny”, reż. Michael Rieper, Lotte Schreiber. Po seansie odbyło się spotkanie online z reżyserką (moderacja: Michał Syska)
• „Zniknięcie Robin Hood Gardens”, reż oraz „Utopia nowego miasta”. Po seansie odbył się wykład „Suburbanizacja w odwrocie?” (prowadzenie: Katarzyna Kajdanek)
• „Drezno. Architektura a polityka”, reż. Hans Christian Post. Po projekcji odbyła się dyskusja „Architektura a polityka” (moderacja: Tomasz Sikorski; udział: Hans Christian Post, Franciszek Sterczewski)
• „Sympozjum Plastyczne Wrocław ’70” (blok filmowy) – we współpracy z Kadrami Wrocławia oraz Sympozjum Wrocław 70/20
  

We współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki odbyły się 3 spacery:

• „Rama do wypełnienia: oprowadzanie po Południu” we współpracy z Sympozjum 70/20 oraz Muzeum Współczesnym Wrocław (oprowadzanie: Joanna Majczyk, Agata Iżykowska-Uszczyk)
• „Między willą a parkiem: oprowadzanie po Borku” (oprowadzanie: Małgorzata Rzeszutek)
• „Modernizm w polu: oprowadzanie po Księżu Małym i Wielkim” we współpracy z fundacją Domek Kultury (oprowadzanie: Jadwiga Urbanik)

Festiwal obejmował również kilka innych wydarzeń:

• wykład połączony z dyskusją „Jak projektować zmiany w mieście? Planowanie przez testowanie” we współpracy z Akademią Miejską w Barbarze (prowadzenie: Paweł Jaworski)
• warsztaty „Każdy jest urbanistą/urbanistką – budowanie miasta jako gra zespołowa” w Barbarze (prowadzenie: Łukasz Pancewicz)
• wystawa „Noc w Mediolanie” we współpracy z Muzeum Architektury (kuratorzy: Aleksandra Czupkiewicz i Łukasz Wojciechowski)

Towarzyszyły nam również koncerty oraz sety dj-skie w Recepcji oraz w podwórku Ruskiej 46.

W programie znalazły się następujące filmy:

• „Babcia i Le Corbusier”, reż. Marjolaine Normier. Po projekcji odbyła się dyskusja „Jednostka Marsylska i WuWA. Kiedy prywatne staje się publiczne” (moderacja: Grzegorz Piątek, udział: Grażyna Hryncewicz-Lamber, Agnieszka Przewirska)
  
• „Columbus”, reż. Kogonada. Przed filmem Kaja Klimek wygłosiła wykład „Odczuwanie architektury w Columbus w stanie Indiana”
  
• „Kevin Roche. Architekt dyskretny”, reż. Mark Noonan, a po seansie odbyła się dyskusja „Architektura spektaklu a architektura funkcji” (moderacja: Jakub Głaz; udział: Mikołaj Mundzik, Mikołaj Smoleński)
  
• „Wizje Ericha Mendelsohna”, reż. Duki Dror, któremu towarzyszył wykład Tomasza Mikołajczaka „Mendelsohn w Breslau”
  
• „Opera paryska”, reż. Jean-Stephane Bron. Po pokazie odbyła się dyskusja „Wrocławskie przestrzenie sztuki po 2020 roku” (moderacja: Max Cegielski; udział: Przemysław Filar, Anna Mituś, Agata Saraczyńska)

Oprócz części filmowo-dyskusyjnej festiwal obfitował w szereg innych wydarzeń. We współpracy z Narodowym Instytutem Architektury i Urbanistyki odbyło się aż 5 spacerów:

• Instytucja Kultury: Teatr Muzyczny Capitol (oprowadzanie: Konrad Imiela)
  
• Dom handlowy: Renoma (oprowadzanie: Marta Miniewicz)
• Uczelnia: Budynek C-13 Politechniki Wrocławskiej (oprowadzanie: Bogusław Wowrzeczka)
• Urząd: Ratusz w Siechnicach (oprowadzanie: Zbigniew Maćków)
  
• Świątynia: Kościół Św. Stanisława Kostki (oprowadzanie: Łukasz Wojciechowski)
  

Odbyła się też dyskusja „Trzy dekady III RP. Dobry czy zły czas dla dolnośląskich zabytków?” oraz Filmowe Aperitivo w Cocofli i sety djskie w klubie festiwalowym w Recepcji.

Program filmowo-dyskusyjny został podzielony na dwie części. W sekcji konkursowej znalazły się:

• „BIG Time”, reż. Kaspar Astrup Schroeder
  
• „Do kogo należy miasto?”, reż. Hans-Christian Post. Po projekcji Lech Moliński poprowadził spotkanie z reżyserem
  
• „Duch Bauhausu”, reż. Niels Bolbrinker, Thomas Tielsch
  
• „Miasto słońca”, reż. Rati Oneli
  
• „Wywłaszczenie. Wielki przekręt mieszkaniowy”, reż. Paul Sng, a po pokazie spotkanie z reżyserem, które moderował Michał Syska

Najlepszy film wybrało Jury w składzie: Aleksandra Hamkało, Nadia Parfan, Juho-Pekka Tanskanen.

W tematycznej sekcji „Ulica” widzowie mogli zobaczyć takie filmy, jak:

• „Obywatelka Jane. Walka o miasto”, reż. Matt Tyrnauer, wraz z towarzyszącą dyskusją „Jakie ulice? Idee Jane Jacobs i Janette Sadik-Khan w kontekście Wrocławia (moderacja: Jakub Nowotarski, udział: Grzegorz Piątek, Tomasz Stefanicki, Aleksandra Zienkiewicz)
  
• „Echa Stambułu”, reż. Giulia Frati
  
• „Czekając na Barcelonę”, reż. Juho-Pekka Tanskanen. Po seansie odbyła się dyskusja z udziałem reżysera i Aleksandry Lipczak, którą poprowadził Kuba Żary
  
• „Pixadores”, reż. Amir Escandari, z poprzedzającą prelekcją Lecha Molińskiego
  
• „Brasilia. Projekt utopia”, reż. Bart Simpson, a projekcję sfinalizował wykład Michała Wiśniewskiego „Nowa Huta – w stronę stalowej utopii”
  
• „Florida Project”, reż. Sean Baker. Po pokazie odbył się wykład „Wątki” Aleksandry Czupkiewicz i Łukasza Wojciechowskiego

MIASTOmovie przyniosło też szereg wydarzeń pozafilmowych. Jednym z ważnych wątków były spotkania i prezentacje prac artystycznych, projektów badawczych, analiz, diagnoz pt. STREETdata, odbywające się w Recepcji przy ul. Ruskiej 46. Za dnia to przestrzeń otwartej dyskusji, która wieczorami zamieniała się w teren imprezowy, gdzie odbył się m.in. pokaz vougingu. Zorganizowany został też rozbudowany program spacerów, w ich ramach odwiedziliśmy śródmiejskie osiedle Kleczków i dwie krzyżujące się ulice Kraszewskiego i Zegadłowicza. Zajrzeliśmymy też na sąsiedni Ołbin, gdzie czekał nas fascynujący muzyczny spacer z historykiem Łukaszem Migniewiczem wzdłuż jednej z najdłuższych ulic Śródmieścia – Nowowiejskiej. Film z kolei, a konkretnie zestaw laureatów konkursu Urban View poznańskiego festiwalu Short Waves, dał nam okazję, by poznać uliczki, położonego na zachód od centrum, blokowiskowego Szczepina. Zestaw spacerów zamykała wycieczka wzdłuż Osi Grunwaldzkiej, która pozwoliła nam poznać różne koncepcje ulic, pojawiające się na przestrzeni lat.

W trakcie MIASTOmovie odbywał się też w Muzeum Architektury drugi we Wrocławiu Bazarch – targi książek o architekturze i mieście, organizowane przez Centrum Architektury. Sprzedaży książek towarzyszyły spotkania z ekspertami, w tym organizowane przez nas spotkanie z Beatą Chomątowską, autorką „Betonii. Domu dla każdego”, z którą rozmowę prowadził Franciszek Sterczewski.

W trakcie festiwalu zaprezentowanych zostało 10 filmów. Po raz pierwszy do programu trafiły również filmy fabularne. Wszystkim projekcjom towarzyszyły dodatkowe wydarzenia. A tak przedstawiał się program edycji z 2017 roku:

• „Desert Coffee”, reż. Mikael Lypinski. Po projekcji spotkanie z reżyserem poprowadził Lech Moliński
  
• „Wieża”, reż. Karolina Breguła, po pokazie tego filmu fabularnego spotkanie z autorką moderował Franciszek Sterczewski.
  
• „Modernistyczne przedszkole” i „Szklane domy. Historia osiedli społecznych”, reż. Olga Matuszewska, a po projekcji zorganizowana została debata „Idea osiedla społecznego. Wczoraj, dziś i jutro” (moderacja: Michał Syska; udział: Iwona Borowik, Natalia Gołubowska, Olga Matuszewska, Kazimierz Śródka)
  
• „Barbicania”, reż. Ika Beka, Louise Lemoine. Po projekcji spotkanie z Grzegorzem Piątkiem poprowadził Franciszek Sterczewski
  
• „Bunt lokatorów”, reż. Gertrud Schulte Westenberg i Matthias Coers, a po pokazie odbyła się debata „Prawa mieszkańca. Między spółdzielnią a wspólnotą” (moderacja: Michał Syska; udział: Seweryn Chwałek, Matthias Coers, Grischa Dallmer)
  
• „Mieszkanie w Berlinie”, reż. Alice Agneskirchner, projekcję poprzedziła prelekcja Lecha Molińskiego
  
• „Kto tam”, reż. Karolina Breguła. W ramach festiwalu Strefa Kultury Wrocław zrealizowała dodatkowy odcinek sąsiedzkiego serialu, realizowanego na Ołbinie, a także odbyła się projekcja całości i spotkanie z bohaterami oraz reżyserką. Rozmowę moderował Lech Moliński
  
• „Czas pokaże”, reż. Andreas Voigt. Po projekcji spotkanie z reżyserem poprowadził Kuba Żary
  
• „Bloki”, reż. Konrad Królikowski. Po pokazie miała miejsce debata, którą poprowadził Michał Syska, a udział wzięli: Konrad Królikowski, Zbigniew Maćków, Krzysztof Ziental
  

W ramach Sceny Artystycznej odbyło się działanie „Wystawka”, przybliżające projekt Natalii Gołubowskiej „Po sąsiedzku. Kieszeń wsparcia”. Zaczęła też funkcjonować scena literacka, a w jej ramach odbyły się spotkania z Filipem Springerem, Kamilem Bałukiem i Stasią Budzisz-Cysewską oraz wydarzenie partnerskie festiwalu – BAZARCH* – targi książki o mieście i architekturze. Scena muzyczna objęła koncert tradycyjnej pieśni ukraińskiej „Zasłyszane u Sąsiadów” w wykonaniu Zespołu Śpiewaczek Miejskich Zdrada Osiedla.

Pojęcie tożsamości miasta uznaliśmy za niezwykle istotne w kontekście piastowania przez Wrocław tytułu Europejskiej Stolicy Kultury 2016.

Za pomocą pokazów filmowych, spotkań, debat, działań artystycznych i wydarzeń towarzyszących przybliżaliśmy miejskie osobowości i osobliwości ośrodków miejskich na całym świecie, jednocześnie nie zapominając o ciekawej, choć skomplikowanej historii naszego miasta.

Na program filmowy złożyło się 12 filmów dokumentalnych, w tym 6 pełnych metraży, którym towarzyszyły różne działania:

• „Kraina pałaców”, reż. Adam Smith, Ting Song i spotkanie po projekcji z reżyserem, które poprowadził Michał Syska
  
• „Our City”, reż. Maria Tarantino, po którym spotkanie skype z reżyserką poprowadził Michał Syska
  
• „Barbicania”, reż. Ila Beka, Louis Lemoine, a po projekcji odbyła się debata „Architektura a tożsamość” (moderacja: Zbigniew Maćków, udział: Ewa Kuryłowicz, Barbara Pabjan, Grzegorz Piątek, Maciej Wlazło)
  
• „Bowlingtreff”, reż. Adrian Dorschner, Thomas Beyer, po pokazie którego miało miejsce spotkanie z reżyserami oraz architektem Wojciechem Jarząbkiem, prowadzone przez Łukasza Wojciechowskiego
  
• „Slumsy: Miasta jutra”, reż. Jean-Nicolas Orhon, a po projekcji odbyła się debata „Przyszłość miast” (moderacja: Edwin Bendyk, udział: Kuba Snopek, Joanna Synowiec, Bogna Świątkowska)
  
• „Człowiek z otwartą dłonią”, reż. Grzegorz Tomczak – pokazowi towarzyszył wykład Doroty Jędruch
  
• a także blok krótkich metraży „Polska w (od)budowie”

Częścią festiwalu była również instalacja artystyczna „Ciało obce”, a także oprowadzania po Popowicach, będące finałem projektu „Przewodnicy z okolicy” dla lokalnych przewodników-amatorów. Po godzinach spędzaliśmy czas w Bułce z Masłem na Solnym, gdzie zagrały m.in. Rysy.

Hasło „Miasto z odzysku” zwraca uwagę na „nowe życie” miast w kontekście społecznym, architektonicznym i przestrzennym. To spojrzenie na tych, którzy miasta ratują, gentryfikują, segregują, do miasta się przywiązują i budują z nim więź, niekoniecznie poprzez kredyt mieszkaniowy na 30 lat. To walka o godne miejsce i warunki do życia, to poczucie odpowiedzialności i przynależności, oddolne zarządzanie i animowanie społeczności. To lokalność i globalność. To alternatywne pomysły na życie we współczesnych miastach.

Tym razem na program złożyło się aż 9 filmów, którym towarzyszyły różnego rodzaju działania:

• „Speculation Nation”, reż. Bill Brown, Sabine Gruffat (film otwarcia), po którym odbyła się debata „Wyzwania współczesnego mieszkalnictwa” (moderacja: Przemysław Chimczak; udział: Iwona Borowik, Kira Bouaoud, Dawid Cieślik, Lech Filipiak)
  
• „La Comuna 9. Odzyskując miasto”, reż. Anna Bednarczyk, Inga Hajdarowicz, a po projekcji odbyło się spotkanie z reżyserkami i bohaterką Sandrą Lilianą Rios, które poprowadziła Kasia Piskorek
  
• „Am Koelnberg”, reż. Laurentia Genske, Robin Humboldt, po pokazie którego spotkanie z reżyserami poprowadził Lech Moliński
  
• „Away From All Suns”, reż. Isabella Willinger, tym razem projekcji towarzyszyło spotkanie z urbanistą Kubą Snopkiem, które poprowadził Franciszek Sterczewski
  
• „Grey City”, reż. Marcelo Mesquita, Gilherme Valiengo z prelekcją Lecha Molińskiego
  
• „My Brooklyn”, reż. Kelly Anderson, po pokazie miała miejsce debata „Nowa szlachta. O gentryfikacji miast i dzielnic (moderacja: Michał Syska; udział: Dorota Groyecka, Paweł Kubicki, Barbara Kwaśny, Paweł Rudnicki)
  
• „After the Factory”, reż. Phillip Lauri, po projekcji odbyło się spotkanie z łódzkim aktywistą Michałem Grudą, które poprowadził Lech Moliński
  
• „Ruina”, reż. Markus Lenz, któremu towarzyszyło spotkanie z reżyserem, prowadzone przez Kubę Żarego
  
• „Mieszkanie w Berlinie”, reż. Alice Agneskirchner, po pokazie Lech Moliński poprowadził spotkanie z historykiem Krzysztofem Ruchniewiczem

Poza filmem i debatą nieodłączną częścią MIASTOmovie jest również i sztuka. Scena artystyczna obecna na MIASTOmovie pod nazwą „VOID” dotyczyła pustki w mieście – miejsc we Wrocławiu, których kształt i tożsamość przestały istnieć w wyniku działań wojennych, a po 1945 roku nie udało się im odzyskać utraconego znaczenia ani wykształcić dla siebie nowych funkcji. Działania nie skupiały się ściśle ani na historycznych planach, ani nowej formie architektonicznej. Ich tematem będą luki, które trwają w stanie zawieszenia, gdzieś pomiędzy „całym” Breslau a „zupełnym” Wrocławiem. Artystą, którą został zaproszony do prologu był Marcin Fajfruk, a projekt miał swoją badawczą kontynuację w kolejnych pofestiwalowych miesiącach.

Funkcję klubu festiwalowego objęła Szklarnia, gdzie zagościła ekipa Rap Szaletu, Tryptaminee, Meg Cocaine i Senthia oraz Jakob Eriksen.

W programie znalazło się 6 filmów („Wciśnij pauzę, wciśnij play”, reż. David Dworsky, Victor Koehler; „Superjednostka”, reż. Teresa Czepiec; „Lunik IX”, reż. Michelle Coomber; „Mit Pruitt-Igoe”, reż. Chad Freidrichs; „Drop City”, reż. Joan Grossmann; „Oko nad Pragą”, reż. Olga Špátová), a także 3 debaty po projekcjach filmowych:

• „Partycypacyjne praktyki kulturalne” (moderacja: Michał Syska; udział: Łukasz Medeksza, Krzysztof Mieszkowski, Tadeusz Mincer, Zoltan Major)
  
• „Kultura w betonowym mieście” (moderacja: Bartek Lis; udział: Iwona Borowik, Paweł Jaworski, Zbigniew Maćków, Zuzana Matkovska)
  
• „Przestrzenie kultury” (moderacja: Artur Celiński; udział: Sławek „Zbiok” Czajkowski, Dorota Monkiewicz, Marcin Major, Martin Jakub)
  

Nowi kuratorzy Sceny Artystycznej (Anka Bieliz i Kuba Żary) zaproponowali „Ultrakrótką pamięć miejską”, działanie mające na nowo odkrywać potencjał Placu Kościuszki, serce Kościuszkowskiej Dzielnicy Mieszkaniowej. Dlaczego światła na Placu Kościuszki – dawnym placu neonów – zgasły? – pytali kuratorzy, a do działań na tym terenie zaprosili IP Group oraz Gabukow.

Na program złożyły się 4 filmy:

• „This Space Available”, reż. Gwenaëlle Gobé, któremu towarzyszyła debata „Estetyka przestrzeni publicznej” (moderacja: Roland Zarzycki; udział: Kamila Kamińska, Aleksandra Stępień, Beata Urbanowicz)
  
• „Malls R Us”, reż. Helene Klodawsky, po projekcji którego miała miejsce debata „Handel w mieście” (moderacja: Michał Syska; udział: Michał Dębek, Przemysław Filar, Zbigniew Maćków)
• „Lost Rivers”, reż. Caroline Bacle, a po pokazie odbyła się debata „Rola rzeki w mieście” (moderacja: Monika Onyszkiewicz; udział: Rafał Eysymontt, Radosław Gawlik, Joanna Przybyszewska, Kamil Zaremba)
• „Zurbanizowani”, reż. Gary Hustwit, po projekcji którego miała miejsce debata „Poza rewitalizacją” (moderacja: Marta Żakowska; udział: Katarzyna Kajdanek, Wojciech Kębłowski, Lech Mergler, Sebastian Wolszczak)

Ponadto Helena Mieszkowska i Michał Grzegorzek przygotowali akcję sadzenia drzew w ramach protestu przeciw masowym wycinkom drzewostanu we Wrocławiu pn. „EKOrebelia”, a podczas festiwalowych wieczorów w Cocofli wystąpiły Martyna Poznańska i An On Bast.

MIASTOmovie w Polsce

MIASTOmovie: Poz, czyli edycje poznańskie

Festiwal MIASTOmovie skutecznie zaistniał w stolicy Wielkopolski dzięki nawiązaniu współpracy ze Stowarzyszeniem Ulepsz Poznań. Pierwsza odsłona odbyła się już w terminie 28-31 maja 2015 roku w Kinie Muza. Pokazaliśmy trzy filmy („Globalna wioska zakupów”; „This Space Available”; „Lost Rivers”), całości towarzyszyły debaty związane z prezentowanymi filmami, a także otwarcie neonu nad Cocorico Cafe&Restaurant oraz piknik i pchli targ nad Wartą. Impreza znalazła w Poznaniu stały przyczółek, kolejne edycje odbywały się regularnie co roku. W latach 2016-2018 przystanią dla projekcji stała się Winiarnia pod Czarnym Kotem, gdzie w ogródku lokalu prezentowane były filmy o mieście i architekturze, okraszone prelekcjami, debatami z udziałem ekspertów, a czasem spotkaniami z twórcami prezentowanych tytułów. W roku 2019 MIASTOmovie ponownie zagościło w Kinie Muza, gdzie odbył się trzydniowy przegląd filmowy, wraz z dyskusjami.

MIASTOmovie: Gliwice

W 2019 roku postanowiliśmy również pozytywnie odpowiedzieć na zaproszenie Ośrodka Studiów o Mieście Gliwice i tamtejszego Kina Amok. Wydarzenie odbyło się w ramach obchodów setnej rocznicy objęcia stanowiska radcy budowlanego i architekta miejskiego Gliwic Karla Schabika. Za pomocą pokazów filmowych, spotkań, rozmów i wydarzeń towarzyszących przybliżaliśmy miejskie osobowości i osobliwości ośrodków miejskich na całym świecie, nie zapominając o ciekawej, choć skomplikowanej historii miasta Gliwice. Impreza trwała od 7 do 12 maja i w jej trakcie pokazaliśmy 5 filmów, którym towarzyszyły spotkania z ekspertami i dyskusje.

MIASTOmovie: Łódź

W grudniu tego samego roku zawitaliśmy do Łodzi. W weekend 7-8 grudnia w Łódzkiej Okręgowej Izbie Architektów pokazane zostały 4 filmy wraz z 4 rozmowami po projekcjach.

Do programu zostały wybrane dokumenty, które pozwoliły podjąć różnorodne zagadnienia, wymagające omówienia i przedyskutowania z udziałem różnych środowisk. W zestawie znalazło się miejsce na tytuł o rowerowej codzienności na przykładzie Holandii („Why We Cycle”), portret Bjarke Ingelsa i obserwacja jego biura („BIG Time”), opowieść o kryzysie mieszkaniowym w Wielkiej Brytanii “(Wywłaszczenie. Wielki przekręt mieszkaniowy”), a także dokument o sporach urbanistycznych w Berlinie z lat 90. ubiegłego wieku („Do kogo należy miasto?”). Impreza była dofinansowana przez Urząd Miasta Łodzi.

Gościnne występy

Zdarzało nam się też gościć w różnych miastach Polski na pojedynczych projekcjach. Najczęściej w Warszawie, gdzie współorganizowaliśmy kilka projekcji na czele z początkiem tournee z „Obywatelką Jane”, realizowanego razem z Fundacją Centrum Architektury w ramach premiery polskiego tłumaczenia książki „Małe wielkie plany” Jane Jacobs. Objazdowy cykl poszerzył nasz zasięg również o Kraków. Ponadto do tej pory zawitaliśmy do: Gdańska, Gdyni, Katowic, Koszalina, Szczecina, Zielonej Góry.